De 22-jarige Stephanie Bos uit Spakenburg wil een gedenkplaats voor een jonge Canadese soldaat. De militair kwam in 1945 om bij de bevrijding van haar dorp.

In de nadagen van de oorlog is het onrustig in Bunschoten. Het gebied is een stuk niemandsland; een groot deel van de bevolking is geëvacueerd. De Duitsers trekken zich via het vissersdorp terug naar Eemdijk en Eemnes. Ze zien in dat de Canadezen die vanuit Nijkerk oprukken niet meer gestopt kunnen worden.

Granaten

"Aan de Veenestraat stond een boerderij waar Canadezen zich hadden verschanst", vertelt onderzoeker Stephanie Bos. "Er waren eigenlijk amper gevechten, maar de Duitsers schoten toch granaten naar het dorp. In de keuken zaten de 80-jarige Willem Koelewijn en de Canadese soldaat Emilien Drapeau. Hij was nog maar 20. Een granaat sloeg in en ze waren beiden op slag dood."

Ik ben zo nieuwsgierig hoe hij er uitzag. Had hij blond haar, had hij donker haar? Was hij klein of juist groot?

Het levensverhaal van Emilien, die toen hij stierf ongeveer net zo oud was als Stephanie nu, is door de Spakenburgse tot in detail uitgezocht. "Emilien woonde met zijn ouders, vier broers en twee zussen in Eel River Crossing. Hij was voor hij het leger in ging boswerker", vertelt Stephanie. "Hij voelde dat hij iets moest doen en meldde zich aan bij het West Nova Scotia Regiment. Hij ging na een opleiding tot infanterist met een schip naar Engeland. Daarna maakte hij de landingen in Zuid-Italië mee."

Grebbelinie

Tijdens de gevechten met de Italianen en later met de Duitsers raakt Emilien niet gewond. Eigenlijk verloopt de opmars van de Canadezen in de laatste fase van de oorlog relatief vlot. Via Frankrijk komt het regiment van Emilien in Apeldoorn terecht. Daar ziet soldaat Drapeau feestende mensen op straat. "Maar de troepen moesten verder. In Nijkerk bleek dat de Duitsers de oude Grebbelinie weer deels in gebruik hadden genomen. Bunschoten lag middenin de vuurlinie", aldus Stephanie.


De boerderij waar Emilien Drapeau en Willem Koelewijn omkwamen.

Wat Emilien op 23 april precies in Bunschoten deed is niet helemaal duidelijk. In de tuin van de boerderij stond achter een heg Canadees geschut, zo is bekend. Maar of hij op patrouille was of bij de mortiergroep hoorde is niet duidelijk.

Echte held

De Duitse granaat slaat medogenloos in. De enorme klap legt een groot deel van de boerderij in puin. "Het is heel verdrietig dat hij na alles wat hij heeft meegemaakt vlak voor de bevrijding zo is omgekomen", zegt Stephanie. "Hij is voor mij een echte held. Voor mijn gevoel heeft hij bijgedragen aan de bevrijding van mijn dorp."

De kameraden van soldaat Drapeau halen zijn lichaam onder het puin vandaan. Dat gebeurt ook met de omgekomen 80-jarige Willem Koelewijn. Hij wordt begraven op de begraafplaats in het dorp. Emilien wordt in een tijdelijk graf gelegd in Nijkerk.

Canadese begraafplaats

Bos: "Ik heb tijdens mijn onderzoek de brief gevonden die zijn moeder kreeg na zijn dood. Daarin staat dat haar zoon met katholieke rituelen is begraven op zo'n 10 mijl van Arnhem. Die stad was in die tijd wereldnieuws vanwege de gevechten daar. Op die manier wist ze ongeveer waar Emilien was gebleven."


Emilien Drapeau is na de oorlog in Groesbeek begraven.

 Enige tijd later wordt Emilien Drapeau begraven op de Canadese begraafplaats in het Gelderse Groesbeek, samen met bijna 2600 gevallen strijdmakkers. In vak 14, rij E, graf 13 staat in het Engels een tekst onder zijn naam: "Barmhartige Jezus, heb medelijden met ons. Jezus, wees mijn geliefde. Moge zijn ziel rusten in vrede."

Levensverhaal

Stephanie heeft het graf ook bezocht. Het maakte haar wens om Emilien een echte gedenkplek te geven alleen maar groter. "Bij het gedenkplaatje op de gevel van de boerderij kun je niet zo maar komen. Het is privéterrein. Ik zou het mooi vinden als er een nieuwe plek komt voor de oorlogsheld, met zijn levensverhaal erbij. Zo kan iedereen zien wat voor persoon hij was en wat hij voor ons gedaan heeft."

"Ik ben zo nieuwsgierig hoe hij er uitzag. Had hij blond haar, had hij donker haar? Was hij klein of juist groot? Ik heb verschillende archieven gemaild in Canada, maar nog zonder succes. Het zou zo mooi zijn als we een held die voor ons gevochten heeft en veel te jong gestorven is een gezicht kunnen geven."Stephanie kijkt nog eens goed naar de boerderij. Ze weet alles van deze plek en de tragedie die zich hier op 23 april 1945 afspeelde. Maar één ding ontbreekt nog. Ze is al heel lang op zoek naar een foto van de oorlogsheld.