'Het moet mensen tot nadenken stemmen: waartoe zijn wij als mensen in staat en laten we proberen dat in de toekomst hoe dan ook te voorkomen.' Dit is de drijfveer voor Freek van Apeldoorn uit Stad om mee te doen aan het project Joodse Huizen.

 Het verhaal van het Joodse gezin dat tot 1942 in zijn huidige huis in de stad Groningen woonde, wordt verteld in het vijfde deel van het boek 'Joodse Huizen, verhalen over vooroorlogse bewoners'.

Kleinschalige herdenkingen

Sinds 2012 worden er in Nederland op 4 mei kleinschalige herdenkingen gehouden in huizen waar tot de deportaties van de Tweede Wereldoorlog Joodse gezinnen woonden. Na een aantal jaren ontstond er ook de behoefte om die verhalen in boekvorm vast te leggen. Veel van die verhalen spelen in Amsterdam, daar woonden de meeste Nederlandse Joden, maar in het vijfde deel staan ook twee verhalen uit Groningen.

Goochelaar Ben Ali Libi

Stefan van der Poel schreef het verhaal over het inmiddels afgebroken huis waar de goochelaar Ben Ali Libi woonde. En Freek van Apeldoorn schreef het verhaal over de familie Joseph-Hildesheim, die tot 1942 in zijn huis aan de Otto Eerelmanstraat woonde.

Het huis aan de Otto Eerelmanstraat staat centraal op de foto (Foto: Google Street View)

Gevlucht uit Duitsland

'Het begon allemaal toen ik me aanmeldde als onderzoeker voor de stichting Stolpersteine Schilderswijk Groningen', vertelt Van Apeldoorn.

'Mij was al duidelijk dat er een Joodse familie in mijn huis had gewoond. En dat bleek de familie Joseph-Hildesheim met hun twee kinderen te zijn geweest. In de jaren dertig waren ze uit Duitsland gevlucht en neergestreken in de stad Groningen. De geboorteplaats van Charlotte Hildesheim.'

'Uiteindelijk zijn ze naar Westerbork gedeporteerd waar vader Hans, moeder Charlotte en dochter Inge tot het eind van de oorlog zijn geweest. Hun zoon Herbert werd doorgezonden naar Sobibor. Een aantal jaar terug heb ik het verhaal van dit gezin op 4 mei in mijn huis verteld aan belangstellenden.' 

'Het gaat om de details'

'Waar het hier omgaat zijn juist de kleine menselijke verhalen, de details. Anders blijf je hangen in getallen, zes miljoen Joden, meer dan honderdduizend in Nederland, zo'n drieduizend in de stad.'

Stolpersteine

Op 16 mei 2019 kwam er voor het huis van Freek van Apeloorn een Stolpersteine - een gedenkteken op de stoep van een huis waar iemand woonde die door de nazi's is verdreven - te liggen ter nagedachtenis van Herbert Philip die werd vermoord in Sobibor.