Het is 4 mei 1963. Op de regionale omroep, in een speciaal herdenkingsprogramma praat RONO-gastheer Jan Weggemans met drie Joodse mannen. Ze doen dat anoniem, en daarom weten we niet wie deze mannen zijn. De opname laat ons een echt tijdsbeeld horen, het is 18 jaar na de bevrijding. De mannen zijn op het moment van het interview in de veertig.
Ze spreken over hun ervaringen, maar echt persoonlijke details komen niet voorbij. Er worden nauwelijks namen of plaatsen genoemd. Interviewer Weggemans is hoorbaar onder de indruk en stelt zijn vragen soms op omzichtige wijze. Hij vraagt onder meer of het makkelijk voor ze was een onderduikadres te vinden. Voor de één was dat wel zo, voor de ander niet: "Dat was heel moeilijk te krijgen, Weggemans. Voor mij is er gezocht door de hele gemeente en alleen maar op het laatste adres hebben ze toegestemd." Een andere man zat vanaf augustus 1942 tot de bevrijding in Kamp Westerbork.
Weggemans informeert naar hun relaties met de onderduikgevers: "Wij komen er heel veel, ze zijn geliek als familie...". En naar hun gevoelens ten opzichte van de Duitsers. "Ik meen dat men niet generaliseren mag, tussen slechten zitten altijd goeien", zegt de één. Maar ook: "In militaire dienst was de grootste vijand de Duutser, van het begin af aan zijn we met de moffen als anti-kerels opgegroeid. Hoe kunnen wij ooit bevriend zijn met de mensen die ons dit aangedaan hebben?"
En natuurlijk komt de jeugd van tegenwoordig ook voorbij. "Het gaat maar zo aan hen voorbij. Maar ga ook niet aan veel groten voorbij, die het wel metmaakt hebben. Wij vergeet zo gauw...".
De RONO, voluit Regionale Omroep Noord en Oost, was vanaf 1959 de regionale omroep voor Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel. Vanaf 1965 kwam Gelderland er bij. Het was de opvolger van de RON, de Regionale Omroep Noord, die vanaf 1946 programma's maakte voor Friesland, Groningen en Drenthe. Jan Weggemans (1917-2000) was van 1953-1970 medewerker van de RONO.
Abonneer je op de podcast van Drenthe Toen
De podcast van Drenthe Toen is te vinden op je favoriete podcast-apps voor zowel Android- als Apple-telefoons en tablets. Gebruik de knoppen hieronder om de podcast te luisteren in een van deze apps.
| iTunes / Apple Podcasts | Google Podcasts | Stitcher | Spotify | TuneIn |
