WARNSVELD - 'Je vergeet het nooit. Het heeft natuurlijk allemaal zo'n indruk gemaakt, ik kan het nog precies navertellen', aldus de 100-jarige mevrouw Truus Krijnen-Wagenaar. De bevrijding van Warnsveld, op 5 april 1945 staat haar nog scherp voor ogen. Haar verhaal is te zien in ons programma '75 jaar vrijheid: in het spoor van de bevrijders', waarin we vandaag stilstaan bij de bevrijding van Warnsveld.
De familie Wagenaar woont al een half jaar in Warnsveld, omdat een geallieerd bombardement op een Duitse munitietrein hun huis in Zutphen zó heeft beschadigd, dat het onbewoonbaar is geworden.
Truus (dan 25) en haar broers regelen via de gemeente een nieuwe woning, de vorige huurder was een NSB-er, die begin september 1944 op Dolle Dinsdag de benen heeft genomen. Ze trekken er met het hele gezin en aanhang in en hoewel het er wel wat krap is, met zoveel mensen, wonen ze er heerlijk.
Dagboek
Uit het dagboek van Truus Wagenaar: 'Donderdag 5 april. Gisterenmiddag om half twee moesten we de kelder in vanwege de schieterij (…). Woensdagavond kwamen er nog een stuk of wat moffen om ons huis lopen. We waren doodsbang voor de verdediging van ieder huis.'
De Duitsers kijken tussen de huizen door uit over de velden achter het huis of de geallieerden al in aantocht zijn. Ondertussen zit de familie in de kelder, want er wordt flink geschoten. De hele nacht doet de familie geen oog dicht en de volgende ochtend is het nog steeds niet stil. Aan het mitrailleurvuur kunnen ze horen dat de geallieerden steeds dichterbij komen, en in de loop van de dag bereiken ze dan eindelijk Warnsveld.
Tekst gaat verder onder de video:
En toen waren we vrij!
De Canadezen komen bij het huis van de familie Wagenaar, die nog steeds in de kelder zit. Ze slaan het keukenraam in en vragen of er ook Duitsers in huis zijn, en dan durft de familie eindelijk naar boven. 'We lachten en huilden, het was een ontroerend ogenblik. En toen waren we vrij! Ongelofelijk, het is niet te beschrijven.'
Aan de overkant van de straat gaat de vlag uit en in een straat verderop wordt het Wilhelmus op een oude pick-up gespeeld: 'Dat is wat hoor, als je dat na vijf jaar weer hoort', zegt mevrouw Krijnen-Wagenaar.
De tekst gaat verder onder de foto's:
Aan de overkant van de straat gaat de vlag uit - foto familie Wagenaar
De broers van Truus bij een Canadese tank, links Jan, midden Wim - foto Regionaal Archief Zutphen, JB Thate
Even later komt er een tank de straat in rijden. De broers van Truus, Jan en Wim, gaan kijken en gaan zelfs op de foto met hun bevrijders. Maar het is nog steeds niet veilig. Weer wordt er geschoten vanaf de overkant van de IJssel, waar de Duitsers zich ophouden. De soldaten duiken de tank in en Jan en Wim laten zich plat op de grond vallen, achter de tank. Het geschiet gaat de hele dag door, het is een hele rare dag, waarop zeker nog geen feest wordt gevierd.
Aan de ene kant is iedereen blij omdat Warnsveld na vijf lange oorlogsjaren eindelijk bevrijd is, maar aan de andere kant is er nog steeds de angst om geraakt te worden door het Duitse vuur vanaf de andere kant van de IJssel.
Bange Canadees
De familie krijgt een groepje Canadezen ingekwartierd. Drie dagen lang blijven ze slapen, beneden op de grond van de zitkamer. Vanwege de veiligheid, zodat ze meteen weg kunnen als ze beschoten worden.
Vader Wagenaar is leraar Engels en kan goed met de mannen praten. Ze vertellen dat ze altijd in groepjes van zes opereren. Eén van hun groepje is altijd bang en daarom nemen ze hem altijd tussen hen in. Het ontroert Mevrouw Wagenaar 75 jaar na dato nog steeds: 'Het is toch wat hè, van die jongens waren het nog.'
Truus Wagenaar met de ingekwartierde Canadezen in de tuin - foto familie Wagenaar
Zie ook: Zutphen; bevrijdt maar verdeeld
De serie '75 jaar vrijheid: in het spoor van de bevrijders' is tot en met 30 april elke maandag, dinsdag, woensdag en donderdag om 17.35 uur te zien bij Omroep Gelderland. Kijk op gelderland.75jaarvrijheid.nl/route wanneer de uitzending over jouw woonplaats gaat.
