ZEVENAAR - De Duitsers vertrekken eerste paasdag 1945 uit Zevenaar, maar om de bevrijders nog zoveel mogelijk dwars te zitten, blazen ze een cruciaal kruispunt op. Met een enorme klap gaat het wegdek tussen de Arnhemseweg en de Grietsestraat de lucht in. Thea Welman voelt de grond onder haar voeten trillen. Ze vertelt erover in het tv-programma '75 jaar vrijheid: in het spoor van de bevrijders', dat maandag stilstaat bij de bevrijding van Zevenaar.

De hele oorlog woont Thea Welman gewoon thuis in Zevenaar. Maar de laatste maanden wordt het steeds spannender. Tot tweemaal toe weet loco-burgemeester Borst een evacuatie van zijn stad te voorkomen. Dat betekent wel dat de inwoners dan tussen twee vuren zitten. Aan de ene kant zitten de Duitsers, aan de andere kant de Canadezen.

Medelijden met de Duitsers

Thea voelt zich daar niet eens onprettig bij, ook al hebben ze zelf Duitsers over de vloer. 'We hadden gewoon medelijden met ze', zo vertelt ze. 'Zij moesten naar het front, de meesten zouden thuis nooit weer zien.' Er is wederzijds respect en dat is maar goed ook, want Thea's vader en broer Wim zijn eerder in de oorlog al omgekomen. Dus zijn er alleen maar vrouwen in huis.

'Toen mijn vader en broer overleden, zei iemand uit de buurt: Dat kan niet hè, alleen maar vrouwen in huis en dan die Duitse soldaten allemaal. Daar moet een man bij zijn. Een ongetrouwde buurman, ik denk van een jaar of 24, 25, werd toen gevraagd om bij ons in de kelder te slapen. Gewoon om ons een beetje te behoeden. Nou, dat heeft hij één nacht gedaan. Toen had hij al in de gaten dat dat absoluut niet nodig was. Wij hadden geen last van die Duitse soldaten, die bij ons in huis sliepen', zegt Welman.

'Ontiegelijke dreun'

Thea begint zich wel zorgen te maken als de kerkgangers op eerste paasdag 1945 zien dat de Duitsers een groot gat graven op het kruispunt in het centrum van Zevenaar. Er worden kisten met munitie begraven en een lange ontstekingsdraad wordt uitgerold naar de Molenstraat.

Pastoor Teeuwen waarschuwt de kerkgangers vervolgens thuis te blijven. Maar hij zegt ook dat als de boel tot ontploffing wordt gebracht, dat dat waarschijnlijk tegelijk het einde van de oorlog betekent. Hij krijgt gelijk.

'Op een gegeven ogenblik kwam er inderdaad een ontiegelijke dreun, zodat iedereen wakker schrok', aldus Welman. 'Ik heb in m'n gedachten nog steeds het gerinkel van glas en het geratel van de dakpannen.'

De tekst loopt verder onder de foto:

Ravage in Zevenaar - foto: Ab Hendriks/Liemers Museum

De Duitsers waren weg

Uit het boekje dat ze schreef ter nagedachtenis aan haar vader en broer Wim citeert ze: 'Toen het lichter werd ging iedereen naar buiten. Geen soldaat meer te zien. De Duitsers waren weg maar op het kruispunt was een enorm gat.'

Met man en macht wordt geprobeerd dat gat te dichten, want het mocht de opmars van de bevrijders vanzelfsprekend niet in de weg staan. 'We hebben er uren aan gewerkt, met kolenschopjes en met batsen en 't schoot maar niet op, maar toen kwam de Tommie en schoof met een schuif dat grote gat in een paar minuten dicht.'

Vanaf dat moment is de oorlog in Zevenaar definitief voorbij en kan er feest worden gevierd. 'We waren blij, hossen en zingen en er was ook iemand in de buurt die plotseling allerlei rood-wit-blauwe vlaggetjes had, waarvan we ons afvroegen, waar zijn die al die tijd verstopt geweest.'

De tekst loopt verder onder de video:

Thea is zuinig op haar Canadese chocola

Daarna maakte Zevenaar kennis met de Canadezen. Ook Thea. Hoewel ze met haar 10 jaar, te groot voor het servet maar te klein voor het tafellaken was. 'We waren de koning te rijk als we af en toe een stukje met zo'n jeep mochten meerijden', weet ze nog.

En ook de eerste woordjes Engels die ze leerde op schoot van een Canadees staan haar nog bij. 'Ik was een paar dagen later jarig en ik kreeg een plak chocola. En die heb ik gekoesterd. Hij heeft wekenlang in de linnenkast van mijn moeder gelegen, want chocola, dat eet je toch niet meteen allemaal op?'

Zie ook: Een knal als einde van de oorlog, Zevenaar bevrijd!

De serie '75 jaar vrijheid: in het spoor van de bevrijders' is tot en met 30 april elke maandag tot en met donderdag (behalve Koningsdag) om 17.35 uur te zien bij Omroep Gelderland. Kijk op gelderland.75jaarvrijheid.nl/route wanneer de uitzending over jouw woonplaats gaat.