Het is 75 jaar geleden dat Fryslân bevrijd werd van de Duitse bezetter. Hoewel sommige streken nog in Duitse handen waren, zoals op de Waddeneilanden het geval was, is 15 april de officiële Bevrijdingsdag voor provincie Fryslân. Bij de Canadese Don White staat die dag nog helder op het netvlies. Geen wonder: White maakte deel uit van de Royal Canadian Dragoons, de groep Canadese soldaten die Fryslân in de oorlog bevrijdde.

Luister hier naar een gesprek met de Canadese veteraan:  

Don White is 95 - 'bijna 96', vult hij aan - maar dat weerhoudt hem er niet van om nog altijd zo nu en dan de oceaan over te steken en terug te gaan naar Nederland. White was ook van plan om aanwezig te zijn bij de herdenking van 75 Jaar Bevrijding. Door de coronamaatregelen vindt deze herdenking nu echter in veel kleinere vorm plaats.

Verbeelding

Dus reist White nu in denkbeeldig af naar het Fryslân dat hij 75 jaar geleden aantrof, toen hij met de Royal Canadian Dragoons vanuit Italië naar Nederland kwam. Dat was een flinke tocht. De soldaten hadden er maanden over gedaan en White zegt wel even te hebben moeten wennen aan het land dat hij en de soldaten dit keer aantroffen. Het verschil met het zuiden was groot.

Bovendien was de oorlog hier veel minder hevig dan in het zuiden van Nederland. De Royal Canadian Dragoons waren één van de eerste troepen die het relatief rustige Fryslân aandeden.

Tommy's

De blijdschap bij de inwoners van Leeuwarden was niet minder groot. De sfeer die in de stad hing nadat het bevrijd was, is bijna niet te beschrijven, zegt White. Iedereen had zich jarenlang kalm moeten houden, maar nu kwamen alle emoties los. "Ze zongen, ze huilden, ze lachten, er werd geschreeuwd: het was ongelooflijk", zegt White. Hij herinnert zich ook nog de kussen van de meiden, het knuffelen en het handen schudden. "Alsof mijn arm eraf zou vallen", zegt hij, lachend.

De Leeuwarden wisten niet meteen dat er Canadese soldaten voor hen stonden. Eerst werden White en de andere soldaten nog 'Tommy's' genoemd, omdat ze voor Engels werden aangezien. White: "We waren de eerste Canadezen die ze zagen."

Tulp

Na de oorlog hield White steeds contact met Nederland. Vorig jaar werd er door premier Rutte een tulp naar hem vernoemd. Ook was White zeker van plan geweest om naar de herdenking van 75 Jaar Bevrijding te komen. Hij hoopt dat de herdenking later nog een keer gehouden wordt. En dan is hij daar ook bij aanwezig. Want het land aan de andere kant van de oceaan voelt inmiddels al heel lang als z'n tweede thuis.