WESTWARD HO! - In de wetenschap dat de invasie van het bezette Europa moest beginnen aan de Franse kust waar de Duitsers druk bezig waren hun Atlantikwall te bouwen, ontwikkelden de geallieerden tal van ideeën om die wal de doorbreken. Liefst zonder (grote) verliezen. Een idee dat van de tekentafel kwam maar sneuvelde in de testfase was de Panjandrum, een raketaangedreven bom die rollend over het strand de betonnen Duitse verdedigingswerken kon opruimen.
Het rollend gevaarte was een idee van een afdeling van de Britse Admiraliteit die wapens met een speciale functie ontwikkelde. Het idee leek in de verte op de 'stuiterbommen' die waren ontwikkeld om enkele stuwdammen in de Roer op de blazen. Het werd de Panjandrum ('invloedrijk persoon', red.) en bestond uit een zware tonvormige explosieve lading van een dikke 1000 kilo met links en rechts een groot wiel met daarop weer raketten die zorgden voor de aandrijving. Het ding zou met behulp van een landingsvaartuig tot bij het strand moeten worden gebracht en daar worden gelanceerd, waarna het als een rollend stuk vuurwerk met bijna 100 kilometer per uur op de Duitse stellingen af moest suizen om die te vernielen. Tot zover de theorie.
Tests allesbehalve geheim
De tests zouden in het geheim moeten gebeuren, maar de gekozen locatie, Westward Ho! in Devon, was een popullair stukje strand. En de eerste test op 7 september 1943 vond plaats voor de ogen van tientallen nieuwsgierige dorpsbewoners, Om ongelukken te voorkomen begonnen de tests voorzichtig met slechts een klein aantal raketten op de wielen en een lading zand in plaats van explosieven. Uiteraard, zou je zeggen.
De test begon goed en de Panjandrum rolde vliegensvlug het strand op, tot een aantal aandrijvingsraketten in het rechterwiel ermee ophield en de rol uit koers raakte. Ook latere tests liepen zo af: het vonken spuwende vehikel rolde alle kanten op, behalve de goede...
Vooruit dan, nog één keer...
De ontwerpers gaven niet op, plaatsten meer aandrijfraketten en experimenteerden met kabels om het ding op afstand op koers te houden, maar zonder succes. Toch kwam het nog tot één laatste test in januari 1944. Op dat moment was de aan het wapen gestelde eis al afgezwakt. Als de bom 'ongeveer in de richting' van de vijand zou komen, was het goed.
Roemloos einde.. (wikipedia)
Tot het moment van de test: die begon goed tot het moment dat de eerste raketten afbraken en als een wild vuurwerk over de hoofden van de toekijkende admiraals en generaals uiteen spatten. Het 'vuurwiel' vloog alle kanten op. Einde oefening.
In 2009 werd ter gelegenheid van de 65ste verjaardag van D-Day een replica van de Panjandrum gelanceerd op Westward Ho! En dat zag er zo uit:
