BAYEUX - Op 6 juni 1944 hebben de geallieerden voet gezet op Franse bodem. Op de 7e staan de hakken stevig in het zand. Er zijn vijf bruggenhoofden gevestigd, waar in een koortsachtig tempo materieel en manschappen worden ontscheept. Landing geslaagd, zou je zeggen, en nu verder. En was operatie Overlord al een enorme logistieke klus; na de landingen begint het karwei pas goed.

Want de lijst problemen die moeten worden aangepakt is groot. Om te beginnen moeten verbindingen worden gemaakt tussen de vijf landingszones Utah, Omaha, Gold, Juno en Sword zodat één langgerekt front ontstaat met de Amerikanen in het westen en de Britten en Canadezen in het oosten. Dan zijn er meerdere strategisch belangrijke steden die moeten worden veroverd om die verbindingen tot stand te brengen. Op die 7e juni is er nog maar een bevrijd. De Britten nemen in de avond van de 6e juni zonder slag of stoot de stad Bayeux in. Pogingen om het verkeersknooppunt Caen in te nemen, een belangrijk einddoel van de Britten op de 6e juni,  stranden. 

Wel konden de Britten twee vitale bruggen over de Orne veroveren, maar veel verder kwamen ze niet, tegengehouden door twee SS-pantserdivisies. 

In het westen was het voor de Amerikanen zaak naar het noordwesten en het zuiden uit te breken, in de richting van Saint-Lô, eveneens een belangrijk knooppunt van wegen en richting Cherbourg, want de stranden mochten dan zijn ingenomen; er was wel behoefte aan een goede aanvoerhaven. 

Havens hard nodig 

Zolang de haven in Cherbourg voor de geallieerden onbereikbaar was, werden de stranden gebruikt en verschenen in sneltreinvaart voor de kust twee grote kunstmatige havens, Mulberry's. Een haven werd in de Amerikaanse sector aangelegd, voor Omaha. De andere bij Arromanches in de Britse Gold sector. 

1944: Mulberry haven, rechts een bewaard gebleven caisson bij het invasiemuseum in Arromanches - foto's Wikipedia

De Mulberry's waren grote prefab havens die in Engeland waren gebouwd in de vorm van grote betonnen caissons die voor de kust aaneen werden geschakeld tot langgerekte pieren met aan- en afvoerwegen.

Het aangevoerde materieel kon vanaf de transportschepen zo naar de kust rijden. Om het verval van eb en vloed op te vangen konden de kades op en neer bewegen langs stalen poten die op de zeebodem rustten. Op dat moment lag voor de kust zo'n 15 kilometer drijvende weg. 

De havens werden beschermd door een ring van golfbrekers, bestaande uit betonnen caissons en schepen die dwars op de golven tot zinken werden gebracht. Tien dagen na de landing was de eerste haven in gebruik. Via de Mulberrys zijn 220.000 man, ruim zo.n 630-duizend ton aan materieel en 40.000 voertuigen aangevoerd. Een zware storm eind juni schakelde de Mulberry bij Omaha uit; die bij Arromanches bleef in gebruik tot 31 oktober 1944. Op dat moment kon de haven van Antwerpen worden gebruikt. Die van Cherbourg bleek na de inname grondig vernield en kon pas na maanden van mijnen ruimen en opbouwen worden gebruikt. 

De strijd tegen moeder natuur

Een specifiek probleem waar de Amerikanen mee te maken kregen in hun pogingen om vooruit te komen, was het karakteristieke heggenlandschap van het schiereiland Cotentin; de Bocage. Een verkaveld landschap met om de zoveel meter metershoge heggen die flinke obstakels vormden voor mens en materieel en waarachter de Duitsers zich prima konden verschuilen.

De strijd duurde tot eind juli toen eindelijk een uitbraak uit het gebied kon worden geforceerd, De amerikanen voorzagen hun tanks van grote metalen 'heggenscharen' (foto - publiek domein) om zich een weg te kunnen banen door het heggenlandschap. 

Jabo's tegen Panzer

En dan waren daar natuurlijk de Duitsers die na aanvankelijke scepsis in de gaten hadden dat ze met een full-scale invasie van doen hadden. In allerijl worden troepen en de gevreesde pantserdivisies naar het front gestuurd, die door de geallieerden onophoudelijk worden bestookt door jachtvliegtuigen, door de Duitsers 'Jabo's' genoemd.

Duitse Tiger II tanks maken zich onder hoge bomen onzichtbaar voor de geallieerde jachtvliegtuigen - publiek domein 

In het onoverzichtelijke Normandische landschap worden felle gevechten geleverd, man tegen man, tank tegen tank. En er moet nog veel terrein gewonnen worden...