Het is half april 1945 als soldaten van twee Canadese regimenten hun opmars maken richting Noordoostpolder en Urk. De militairen vallen onder de regimenten van The Queen's own Rifles en La Chaudière. Hoewel de wegen naar het noorden door Franse parachutisten zijn vrij gemaakt, duurt het nog enkele dagen voordat de Canadezen Urk en Noordoostpolder bevrijden.
In het Overijsselse Holten is een Canadese begraafplaats met daarnaast een studiecentrum over de rol van de Canadezen bij de bevrijding. Een van de medewerkers bij dit studiecentrum is Edwin van der Wolf. Hij heeft het zijn levenswerk gemaakt om zo veel mogelijk over de Canadezen en de bevrijding te weten te komen. De Canadezen die bij de bevrijding sneuvelden, liggen begraven op het ereveld naast het studiecentrum.
Voordat de twee regimenten Urk en Noordoostpolder bereikten, hadden de Canadezen al een helse tocht achter de rug, vertelt Van der Wolf. "Beide zijn geland op Juno-beach op 6 juni 1944; D-Day." Deze dag ging de geschiedenis in als het begin van de bevrijding van West-Europa. Het was de grootste amfibische operatie uit de geschiedenis. "Ze waren getraind om af te zien. Ze hebben een sterke training gehad in Canada en Engeland. Sommigen waren vanaf half 1942 in Engeland. Ze wisten wel een beetje waar je aan begon. Maar als je er in zit, is het een hel."
Het bevrijden van een dorp
Met een beetje geluk had je een wagen waarop je kon meerijden, vertelt Edwin van der Wolf. Maar zo gemakkelijk en voorspoedig ging dat vaak niet. "Soms hadden ze geen truck en moest je lopen. Maar daar waren ze op getraind. Soms wel 10 kilometer." Het enige wat ze met zich mee droegen waren een geweer, tentje en wat eten. Daarmee liepen de militairen van dorp naar dorp, van straat naar straat. De bevrijders van Urk hadden wel een jeep tot hun beschikking.
"Het waren vaak jongens van het platteland in Canada. Vaak uit gezinnen die het niet zo breed hadden." Van der Wolf denkt niet dat deze Canadese jongens wisten waar ze aan begonnen. Van plaatsen zoals Urk en Noordoostpolder hadden ze nog nooit gehoord. "Sommige jongens hadden wel veel vaderlandsliefde. Ze hadden wel het idee om Canada en Europa te beschermen tegen de nazi's."
Vele Canadezen stammen af van Europeanen die naar Canada zijn geëmigreerd. Ze voelden zich verbonden met het continent aan de andere kant van de oceaan. "Maar dat ze hier om zouden komen. Daar hadden denk ik niet aan gedacht."
Geen slachtoffers
Bij de bevrijding van Urk en Noordoostpolder zijn geen geallieerde slachtoffers gevallen. Op de begraafplaats in Holten zijn veel namen terug te vinden van militairen die bij de twee regimenten horen die uiteindelijk de polder hebben bevrijd.
