Leden van de Knokploeg Noord-Drenthe bevrijdden op 11 december 1944 tientallen verzetsstrijders uit het Huis van Bewaring in Assen.

De strijders zaten daar gevangen en dreigden te worden geëxecuteerd door de bezetter. Het is dit jaar 75 jaar geleden dat de overval plaatsvond.

Vijf voor half acht in de ochtend

Een groep mensen staat vandaag stil bij de overval. Om 07.24 uur in de ochtend verzamelt de groep zich bij de deur van het toenmalige Huis van Bewaring. De herdenking was niet altijd vanzelfsprekend, weet Will Arents. Hij woonde vijftig jaar in Drenthe, waarvan de laatste dertig in Rolde.

Arents: "Wij zijn in 1999 met de herdenking begonnen. Toen samen met schrijver Gerrit Krol en zijn vrouw. Bij diezelfde deur, om te herdenken dat daar die overval heeft plaatsgevonden. We dachten nog 'we zijn vast niet de enige', maar dat waren we toen wel. Wel om 07.24 uur in de ochtend. Dat is het tijdstip waarop de overval heeft plaatsgevonden."

"We dachten: we zijn vast niet de enige, maar dat waren we wel." - Will Arents

 

Binnen een kwartier

Arents heeft veel mensen gekend die betrokken waren bij de overval en de bevrijding van de gevangengenomen verzetsstrijders. Jan Bulthuis bijvoorbeeld. Hij was het laatst nog in leven zijnde lid van de zogeheten Gideonsbende, die de overval pleegde. Bulthuis overleed in 2012.

De overval zelf duurde een kwartier. "Hooguit", weet Arents, "fantastisch nietwaar? En daar heb ik zo veel bewondering voor. Dat deze jongemannen, ze waren begin twintig, dit hebben kunnen doen. Maar, moet ik er bij zeggen: niet zonder de vrouwen! Het waren de koeriersters die de communicatie onderhielden. Want die werden niet zo gauw tegengehouden door de Duitsers."

De knokploegleden zelf zijn inmiddels allemaal overleden, maar er komen nog ieder jaar familieleden naar de herdenking. "De kleindochter van Harmannus Vos bijvoorbeeld. Hij was degene die in de buurt woonde van de droppingvelden, waar wapens en andere zaken terechtkwamen. Vos is op een gegeven moment opgepakt en behoorlijk te pakken genomen in het Huis van Bewaring."

Iedereen is welkom

Wie bij de herdenking aanwezig wil zijn, is van harte welkom. Arents: "Het is geenszins besloten. Wij zouden het toejuichen als meer mensen zich vroeg willen begeven naar de deur van het Huis van Bewaring om met ons te herdenken dat het 75 jaar geleden is dat de overval plaatsvond."

Het hele gesprek met Will Arents is hier te beluisteren. 

In 2014 heeft Pia Media een reconstructie gemaakt van de overval. De documentaire heet De Gideonsbende en is hieronder te bekijken.