Toen de Duitse bezetter in het voorjaar van 1943 aankondigde dat alle Nederlandse militairen die in mei 1940 tegen de Duitse invallers hadden gevochten, zich opnieuw moesten melden om in Duitsland te werk gesteld te worden, brak uit protest in heel Nederland een staking uit.

Op donderdag 29 april 1943 werd de bekendmaking in de dagbladpers gepubliceerd. De volgende dag verscheen in het Nieuwsblad van het Noorden een toelichting van Wehrmachtsbefehlshaber in den Niederlanden, General der Flieger Fr. Christiansen.

'Grootmoedige handelswijze'

'Na de capitulatie van de Nederlandsche Weermacht in Mei 1940 heeft de Führer en Opperbevelhebber van de Duitsche Weermacht bevel gegeven tot onmiddellijke invrijheidstelling van de Nederlandsche soldaten uit krijgsgevangenschap. Deze maatregel werd vanzelfsprekend genomen op voorwaarde, dat de Nederlandsche officieren en manschappen deze grootmoedige handelwijze met een dienovereenkomstige houding ten aanzien van de Duitsche bezettende macht zouden beantwoorden.'

'Onverantwoordelijke ophitsers'

'Een groot gedeelte van hen heeft aan deze verwachting voldaan, in vele gevallen is echter onder invloed van onverantwoordelijke ophitsers een tegenovergestelde ontwikkeling gevolgd.' In mei 1942 werden daarom als waarschuwing voormalige beroepsofficieren opnieuw in krijgsgevangenschap weggevoerd. Volgens de de Duitsche Weermacht hebben afzonderlijke leden van de voormalige Nederlandsche Weermacht 'door hun vijandig gedrag telkens opnieuw het vertrouwen geschonden'.

'Persoonlijke aanmelding'

Leden van de voormalige Nederlandsche Weermacht zouden daarom opnieuw in krijgsgevangschap weggevoerd worden. 'De Wehrmachtsbefehlshaber zal de betrokken personen in de dagbladpers tot persoonlijke aanmelding oproepen. Wie aan den oproep geen gevolg geeft of tracht zich op andere wijze aan de krijgsgevangenschap te onttrekken, moet op de strengste maatregelen rekenen.'

Drents protest

In Drenthe kwamen de boeren in Zuidwolde als eerste in opstand. Zij weigerden op 30 april melk te leveren aan de fabriek. Ander protest volgde: in Odoorn kwamen veenarbeiders niet opdagen en in Meppel staakten postbeambten hun werk. Bussen reden niet langer en fabrieken draaiden niet meer. Telefoonleidingen werden vernield en bruggen onklaar gemaakt om zo melktransporten tegen te houden.

Standrechtelijke executie

De Duitse bezetter greep hard in en drukte de staking met geweld de kop in. Standrechtelijke executie werd ingevoerd en 85 Drenten werden opgepakt. Onder hen Berend Trip uit Nieuw-Buinen die werd opgepakt en ter dood gebracht. Een half jaar na de bevrijding werd een aantal slachtoffers teruggevonden in een massagraf aan de rand van het voormalige militaire oefenterrein Appelbergen in de provincie Groningen. Onder hen Berend Trip. Andere slachtoffers zijn tot op de dag van vandaag nog niet teruggevonden.

Lees ook: Een schoolmeester in het verzet in Nieuw-Buinen