ARNHEM - De plannenmakers van operatie Overlord hadden het zo mooi bedacht. Nog op de dag van de landingen zouden de Britten de strategisch belangrijke stad Caen hebben veroverd en de Amerikanen, meer naar het westen, het schiereiland Cotentin. Maar het Franse landschap gooide roet in het eten. En de Duitsers bij Caen waren veel taaier dan gedacht. Na bijna zes weken was de stad nog niet veroverd. De geallieerden krijgen haast.

In de plannen van de geallieerden was geen rekening gehouden met de gesteldheid van het Normandische landschap. Kleine kavels omzoomd door metershoge heggen en aarden wallen die een paradijs waren voor de verdedigende Duitsers maar een nachtmerrie voor de aanvallende geallieerden. Die hadden gerekend op een snelle doorstoot met hun overweldigende hoeveelheid tanks en ander rollend materieel.

Afbeelding

Van heg naar heg naar heg... - publiek domein

Heggen zijn formidabele hindernis

Maar het heggenlandschap, de Bocage, was een lastig te nemen barrière voor de geallieerde tanks en de Duitsers kunnen zich er met hun Panzerfaüste prima in verschansen. Gevolg was dat de geallieerden meer tanks kwijtraakten dan ze lief was en de infanterie de strijd moest overnemen. Zes weken na de landing en vele tienduizenden doden en gewonden verder, waren de toepen amper opgeschoten. Er moest wat gebeuren.

De Amerikanen begonnen hun tanks aan te passen omdat die in de strijd niet gemist konden worden. De eerste bulldozertanks verschenen die de heggen platwalsten. En dan was daar nog de 'Rhinoceros', een nieuwe variant van de Sherman tank met een speciale constructie op de neus om door de heggen heen te kunnen breken. Ook andere tanks krijgen zo'n 'heggenschaar'.

En dat werd de nieuwe strategie: dwars erdoorheen. De Amerikaanse bevelhebber Bradley en zijn Britse collega Montgomery stortten zich op plannen om een uitbraak te forceren en eindelijk op weg te kunnen naar de Loire en Parijs. Plekken waar ze in de plannen voor D-Day al zo'n beetje hadden moeten zijn.

De uitbraak komt er aan

Op 18 juli trappen de Britten af bij Caen en een week later starten de Amerikanen operatie Cobra. Een opmars over een smal front, voorafgegaan door verwoestende bombardementen over een front van enkele kilometers breed. De Duitsers gaan het bezuren, maar de Normandische bevolking ook.

Maar daarover binnenkort meer.